معرفی ردیف های آوازی آلبوم شب سکوت کویر

سلام

خوب هستید

توی این پست معرفی ردیف­های آوازی آلبوم شب، سکوت، کویر در خدمت شما عزیزان هستم.

یک نکته بود که لازم بود ذکر کنم و آن اینکه از این پس آقای امیر پیشداد به جمع نویسندگان این وبلاگ اضافه خواهند شد که امیدوارم قدمشان خیر باشد و باعث رونق هر چه بیشتر این وبلاگ و پیش برد اهداف شوند.

ارادتمند شما

رهی واحدنژاد

 

تنظیم، تدوین و آهنگساز: کیهان کلهر                                                  

کیهان کلهر: کمانچه، سه تار

اردوان کامکار: سنتور

بیژن کامکار: دف، دایره

مرتضی احیان: تنبک

بهزاد فروهری: نی

همایون خسروی: ویولن سل

استاد مرحوم حاج قربان سلیمانی: دو تار

استاد علی آبچوری: قوشمه

سال اجرا: 1376              سال انتشار: 1377

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 تو که نازنده بالا دلربایی              تو که بی سرمه چشمون سرمه سایی

                                    دشتی بیرجندی

2 تو که مشکین دو گیسو در قفایی      به مو گویی که سرگردان چرایی

                                    دشتی بیرجندی

3 بمیرم تا تو چشم تر نبینی              شرار آه پر آذر نبینی

                                    دشتی بیرجندی

4 چنان از آتش عشقت بسوزم           که از مو رنگ خاکستر نبینی

                                    دشتی بیرجندی

                                                                        بابا طاهر- دیوان اشعار- دوبیتی ها

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن

بحر: هزج مسدس محذوف

 

5 دلم دردی که دارد با که گوید          گنه خود کرده تاوان از که جوید

                                    دشتی بیرجندی

6 دریغا نیست همدردی موافق           که بر بخت بدم خوش خوش بموید

                                    دشتی بیرجندی

7 گل وصلت فراموشم نگردد            وگر خوار از سر گورم بروید

                                    دشتی بیرجندی

                                                                        بابا طاهر- دیوان اشعار- غزلیات

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن

بحر: هزج مسدس محذوف

 

 

 

 

8 سیه بختم که بختم واژگون بی        سیه روزم که روزم تیره ­گون بی

                                    دشتی بیرجندی

9 شدم محنت کش کوی محبت           ز دست دل که یا رب غرق خون بی

                                    دشتی بیرجندی

                                                                        بابا طاهر- دیوان اشعار- دوبیتی ها

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن

بحر: هزج مسدس محذوف

 

10 ز عشقت سوختم ای جان کجایی؟              بماندم بی سر و سامان کجایی؟

                                    در آمد شور محلی

11 نه جان و نه غیر از جان چه چیزی           نه در جان نه برون از جان کجایی؟

                                    درآمد شور محلی

                                                                        بابا طاهر- دیوان اشعار- غزلیات

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن

بحر: هزج مسدس محذوف

 

1 لعل تو داغی نهاد بر دل بریان من               زلف تو درهم شکست توبه و پیمان من

                                    شور محلی

2، 6 بی تو دل و جان من، سیر شد از جان و دل           جان و دل من تویی، ای دل و ای جان من

                                    شور محلی

4 هر در عشقت که دل داشت نهان از جهان      بر رخ زردم فشاند، اشک در افشان من

                                    شور محلی

5 شد دل بیچاره خون چاره­ی دل هم تو ساز     زان که تو دانی که چیست بر دل بریان من

                                    شور محلی

3، 7 گر تو نگیرم دست، کار من از دست شد   زان که ندارد کران، وادی هجران من

                                    شور محلی

8 هم نظری کن ز لطف تا دل درمانده را         بو که به پایان رسد راه بیابان من

                                    شور محلی

                                                                        بابا طاهر- دیوان اشعار- غزلیات

مشخصات عروضی:

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن

بحر: منسرح مثمن مطوی مکشوف

 

             

موسیقی و زندگی از دیدگاه استاد شجریان

جایگاه موسیقی در خانواده

موسیقی در خانواده­ها باید جایگاه داشته باشد. پدر و مادرها در آن جا تعیین کننده­اند. پدر و مادرها فرهنگ خانواده را به بچه­ها نشان می دهند. جوان­ها آینه­ی آیین خانواده­اند. در آنجاست که پدر و مادر، بد و خوب را به فرزندشان می آموزند و امکانات برایشا نفراهم می کنند. ما در حد خودمان باید کارمان را خوب ارائه دهیم و در کارمان صداقت داشته باشیم و دیدگاه ما دیدگاه انسانی باشد. تا این حد می توانم، بقیه کار دیگر با من نیست. من نمی توانم بروم از خودم تعریف کنم و یا فریاد بکشم و خودم را تبلیغ بکنم، اینجا پدر ومادر هستند که در خانواده­ها می شناسانند که فرهنگ چیست.

موسیقی مطلوب

موسیقی مطلوب من آن نوع موسیقی است که هم مردم بتوانند از آن استفاده کنند و هم اهل فن آن را بپسندند. من معتقدم موسیقی ایرانی را باید فراگیر کرد و این کار با تنوع و گسترش آن امکان دارد. باید برای هر گروه­ و برای هر سلیقه، موسیقی ایرانی تولید کنیم، منتها بهترین کار را. کودکان باید بتوانند موسیقی متناسب روحیه­ی خود را از موسیقی ایرانی داشته باشند.

سن و موسیقی

هر سنی موسیقی خودش را دارد. برای اینکه در هر سنی رفتارها و انگیزه ها و افکار انسان با همدیگر فرق دارد. موسیقی باید در زندگی جامعه و خانواده­ها جاری باشد و برای هر سنی موسیقی خاص آن سن ساخته شود و اینجاست که خانواده ها . پدر و مادر ها تعیین کننده­اند که چه نوع موسیقی برای بچه­هایشان بگذارند. مثلا استفاده از موسیقی غمناک برای کودک درست نیست. و پدر و مادرها در انتخاب موسیقی برای کودکانشان باید خیلی دقت کنند.

موسیقی مبتذل چیست؟

نمی توان گفت که یک نوع موسیقی مبتذل است.در هر نوع موسیقی، هم میتوان مبتذل داشت و هم خوب. عده­یی تعصب دارند که موسیقی فقط موسیقی ایرانی و آواز ایرانی باشد. تصنیف و غزل، همه ایرانی باشد و غیر از آن را هم قبول ندارند و به غیر آن، موسیقی مبتذل می گویند. این یک سلیقه است. شاید هم درست باشد. ولی من عقیده­ی دیگر دارم. آن موسیقی مبتذل است که ریشه و پایه و اساس نداشته باشد.

جرات امام خمینی

این جرات را فقط امام خمینی داشت که بعد از چند صد سال گفت موسیقی می تواند خوب باشد.

بله! ما هم آن شرائط را قائلیم- بدون اینکه از دیدگاه شرعی بگوییم- که موسیقی اگر بخواهد ابتذال ایجاد کند و انسان را به فحشا بکشد، این موسیقی زشت و ناپسند است. آنها می گویند حرام است و ما می گوییم زشت و ناپسند است، یعنی از آن گریزانیم. ولی موسیقی در هر حال یک وسیله است و بستگی به این دارد که با چه هدفی ارائه شود مثل پول است که می توان با آن قمار کرد یا به صندوق خیریه انداخت یا شکم گرسنه­یی را سیر کرد و یا رشوه داد و جلوی احقاق حقی را گرفت. پس بستگی به استفاده­یی دارد که از آن می شود. بستگی دارد که شما از موسیقی چه استفاده­یی کنید.

نقش مخرب صدا و سیما در موسیقی

برای موسیقی تا کنون هیچ کاری نشده است. تا حالا هم اگرکاری انجام شده، خود مردم بوده­اند که موسیقی­شان را حفظ کرده­اند، نه دولت یا رادیو و تلویزیون. رادیو و تلویزیون ما از ابتدای تاسیس، نقش مخرب در موسیقی ما داشته­ است. موسیقی محلی ما را از بین برده است. به موسیقی اصیل ما به شدت لطمه زده است. اگر رادیو و تلویزیون، موسیقی خوب را ترویج و حمایت کند، موسیقی خوب رشد می کند، اگر موسیقی بد را ترویج کند، موسیقی بد رشد می کند. اکنون نقش رادیو تلویزیون در مورد موسیقی، نقش مثبتی نیست. رادیو و تلویزیون، سطح موسیقی مردم را پایین آورده­ است. اصلا باید کاری کرد که سطح سلیقه و استاندارد موسیقی بالا برود.

شرق و غرب دو موسیقی متفاوت

ما دو فرهنگ جداگانه هستیم. آن جا، دختر و پسر آزاد هستند. این جا گاهی به خاطر ارتباط دختر و پسر دو قبیله به جان هم می افتند. پس دو فرهنگ متمایز است. آن جا دختر و پسر راحت با هم ارتباط برقرار می کنند، در نتیجه، مثل اینجا شعر عاشقانه گفتن، در فراق سوختن به وجود نمی آید. یا اگر کسی بگوید «بود آیا که در میکده ها بگشایند» ممکن است خنده­شان بگیرد! می گویند این همه میکده که در آن باز است.

دو فرهنگ مختلف، به یک نیاز پاسخ های متفاوت می دهند. پس دو موسیقی متفاوت با هم دارند. در هر فرهنگ، یک حس خاصی بیشتر اهمیت دارد، در نتیجه، موسیقی آن هم همان حس را بیان می کند. این جا، موسیقی سوز و گداز فراق را بیان می کند. به معشوق می­ گوید: اگر سال ها هم نیایی، منتظر تو هستم. آن جا می گویند: تو نیامدی من با کس دیگری رفتم! خوب معلوم است که در این فرهنگ بیان عشق متفاوت است، موسیقی آن هم در این بیان متفاوت است.

با مخاطب های آشنا

به نام آن که هستی نام از او یافت!

 

مادران بزرگوار و پدارن ارجمند! خواهران و برادران و نوجوانان مهربان! من همیشه شور بی پایانی داشتم که در چنین شب هایی، نگاه در نگاه شما نازنینان، با زبان معنوی آوا و نوا، به راز و نیاز و درد دل بنشینم، تا به بانگ چنگ بگوییم آن جکایت ها که: «از نهفتنشان دیگ سینه می زد جوش!».

   من در بسیاری از کشورهای جهان کنسرت هایی برگزار کرده­ام، ولی خداوند و دل های پرمهر شما گواه باد که هرگز شور و حال چنین شب هایی را نداشته­ام و بی گمان این حال، بازتاب فروغ دل های شماست در من.

می دانید چرا؟ چون تاریخ زنده ترین گواه گویایی ست که همیشه جوانمردان و عیاران و جانبازان از میان شما برخاسته­اند، که یک خشت شکسته­ی کوخ خویش را با هیچ کاخی عوض نکرده و نمی کنند. تاریخ گواه است که همیشه پاسداران ناموس و پشتوانه­های آزادی و امنیت و یار و همراه واماندگان و بی کسان و غریبان درمانده، پهلوانان و مشتی ها و جوانمردان و نوچه­هایی بوده­اند که از زورخانه­های کوی و برزن­های شما برخاسته­اند. آنان که بی صدا و بی یار، یار و همدرد یتیمان و حتی ورشکستگان بودند و نان جوین خود را به سفره­ی گرسنگان می بردند، چون شما پرورندگانی داشتند.

   برای نیک فرجامی این پیام، یک نکته از هزاران نکته از سرگذشت پیرمرد عیاری از میان شما را که در بازار تهران دکه­ی غذا خوری در بالاخانه­یی داشت و خورشی به مردم می داد، برایتان بازگو می کنم. آن روانشاد بالای در ورودی دکه­اش بر تابلویی نوشته بود: «نقد و نسیه می دهم حتی به شما.» این پیرمرد عیار، آخر شب­ها پول­های فروش خود را در کیسه­یی می ریخت و پیاده به خانه می رفت. شبی دو مرد گرسنه او را با نام صدا می زنند و راه را بر او می بندند. می گویند: «آقا هر چه پول داری بده!» او با خوشرویی تماممی گوید: «آنچه پول در کیسه است برای شماست، ولی یک شرط دارد و آن اینست که امشب به خانه من بیایید و با هم شامی بخوریم و گپی بزینم. از قرار معلوم شما مرا می شناسید و می دانید که به قول خود وفا می کنم.» آن دو با شناختی که از پیر داشتند، دست و دل باز به خانه او می روند. پیر پس از پذیرایی بسیار گرم و سخنان حکیمانه و گفت وشنودهای ساده که آنها را بر توسن راستی و درستی سوار کرده بود، کیسه را به آنها می دهد. آنها می خواستند از گرفتن پول چشم بپوشند، ولی پیرمرد عیار نمی پذیرد. هنگام جدا شدن، دست آنها را می فشارد، صورتشان را می بوسد و می گوید، من هم از شما خواهشی دارم: با این پول کاری راه بیاندازید و تا می توانید درماندگان را یاری کنید. آن دو با یک جهان شرمندگی می پذیرند. بنا به گفته پیر عیار و راوی، آن دو تن امروز از بزرگان کار و خیراندیشانند.

   این هم نوعی از سازندگاری های عیاران شما مردم دوست داشتنی بود.

   در پایان این پیام، چشم امید به شما دوخته­ام که پیام دل مرا به خویشان و دوستان و آشنایان خود برسانید. از خدا می خواهم که همواره سرافراز و شادکام باشید.

 

خاک پای ملت ایران

محمد رضا شجریان

استاد شجریان از دید فریدون مشیری

یکی از سال های دهه­ی (50-1340) روزی در اداره رادیو دوست شاعرم، هوشنگ ابتهاج(ه.ا.سایه)، سرپرست واحد تولید موسیقی بود، گفت:« امروز بدیع زاده سر زده وارد اتاق شد و با شگفتی و حیرت گفت: در اتاق شورای موسیقی جوانی آمده آواز می خواند، صدایش از اینجا تا اینجای پیانوست!» وی با دستش فاصله­ایی را در حدود سه چهار اکتاو نشان داد. ما همه تعجب کردیم و منتظر ماندیم!

 

ادامه نوشته